حق‌آبه تالابها نباید سد شود
تاریخ انتشار: ۱۴ بهمن ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۶۶۴۴۲۳
به گزارش خبرگزاری فارس از مازندران،تالابها اکوسیستم‌های منحصر به فردی از نظر تنوع زیستی بوده که روند روبه رشد تخریب و تصرف‌ها مرگ تدریجی آن را دامن زده است.
همایون خوشروان پژوهشگر دریایی به مناسبت روز جهانی تالاب ها در ارتباط با نقش تالابها و هم راهکار‌های جلوگیری از بین رفتن تالابها، اظهار کرد: همانگونه که می‌دانیم تالابها برای ما بسیار مهم هستند؛ به دلیل اینکه تالابها مکان خاصی در محیطزیست هستند و می‌توانند به ما خدمات قابل توجهی ارائه دهند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
*نقش مهم تالابها در زندگی امروز
وی افزود: تولید اکسیژن، تامین موادغذایی و ایجاد امنیت غذایی از طریق صید آبزیان در درون تالابها و ایجاد میکرواقلیم، پالایش آلودگی‌ها و جذب آن و بسیاری از خدمات دیگر از خدمات تالابها به شمار می‌رود.
این پژوهشگر دریایی با بیان اینکه نکته مهم اینکه باید تالاب را در قالب یک سیستم ببینیم، اضافه کرد: این سیستم متشکل از اجزائی است که با هم در ارتباط هستند، اجزای یک تالاب متشکل از رسوب، آب و در حقیقت جاندارانی است که در درون تالاب زندگی می‌کنند و هر یک از عوامل اگر تحت تاثیر شرایط محیطی تغییر کند می‌تواند زندگی یک تالاب را به خطر بیندازد و تالاب را به سمت نابودی سوق دهد.
مدیر سابق مرکز تحقیقات و مطالعات دریای خزر ادامه داد: همچنان که دیدیم کاهش سطح تراز آب دریای خزر منجر به خشک شدن تالاب گمیشان و میانکاله و همچنین خشک شدن بخش وسیعی از تالاب انزلی و تالاب‌های گیلان مثل تالاب کیامهر و بوجاق شد.
خوشروان افزود: سیلاب‌هایی که در استان رخ داد موجب افزایش حجم رسوب‌گذاری در تالابها شد و عمق تالابها کاهش پیدا کند و جانداران بسیاری در این تالابها از بین رفتند.
*تاثیر حذف جانداران در حیات تالاب
وی با اشاره به اینکه حذف جانوران و گیاهان در تالاب بسیار در عمر و حیات تالاب اهمیت دارد، تصریح کرد: با خشک شدن بخش غربی میانکاله جمعیت فلامینگوها به شدت کاهش پیدا کرد، اگر عضوی از تالاب حذف شود؛ به این دلیل که تمام اعضا با هم در ارتباط هستند مجموعه اعضا نابود خواهند شد.
این پژوهشگر خاطرنشان کرد: تالابها برای ما اهمیت دارند؛ به این دلیل که زندگی، معیشت انسان‌ها و تامین نیازها به تالاب وابسته است، چون وابستگی شدیدی به تالاب داریم باید از تالابها حفاظت کنیم و کاری کنیم خشک نشوند و بتوانند از مدت پایداری بیشتری در ادامه حیات خود برخوردار شوند.
*ریشه اصلی چالش‌های تالاب کجاست؟
خوشروان با تاکید بر اینکه باید ببینیم ریشه‌های اصلی چالش‌های موجود تالاب‌های کشور چه تالاب‌های مناطق کوهستانی، دشتی و جلگه‌ای و ساحلی تحت تاثیر چه عواملی دارند، از بین می‌روند، افزود: به‌عنوان نمونه الان در فلات ایران خشکسالی و تغییرات اقلیمی یکی از عوامل موثر در از بین رفتن تالابها و خشک شدن آنها محسوب می‌شوند که براثر گرمای زمین حجم زیادی از آب خود را از دست دادند و خشک شدند و یا دریاچه ارومیه هم به‌طور کامل در حال خشک شدن است.
*به فکر راهکار نجات تالاب باشیم
وی اظهار کرد: در استان مازندران هم به‌دلیل گرمایش زمین و کاهش سطح تراز آب دریای خزر تالاب‌های استان دچار چالش‌های جدی شدند ولی اگر می‌خواهیم به فکر راهکار نجات یک تالاب باشیم باید ببینیم چه مسئله ای باعث ایجاد بحران یا چالش در تالاب شده و با مهار این بحران یا چالش مشکل تالابها را حل کنیم.
این پژوهشگر بیان کرد: آنچه که امروز تالاب‌های ما نیاز دارند ایجاد حق‌ابه‌ای است که باید به تالاب برسد؛ چرا که تالاب‌های ساحلی حق‌آبه‌ای که از دریای خزر دریافت می‌کردند را از دست دادند، آن هم به دلیل کاهش سطح تراز آب دریای خزر است.
*راهی جز سازگاری نداریم
خوشروان با بیان اینکه جبران این خسارت کار بسیار دشواری است و ما راهی به‌جز سازگاری و پذیرش شرایط موجود نداریم، افزود: باید منتظر باشیم خزر فرصتی ایجاد کند که تالاب‌های ساحلی جان تازه ای بگیرند.
وی تصریح کرد: در ارتباط با تالاب‌هایی که پایداری آنها به رودخانه‌ها بستگی دارد با یک مدیریت صحیح در حوزه آبریز کاری کنیم که آب‌های مازاد این رودخانه‌ها وارد این تالابها شود و حق‌آبه مورد نیاز این تالابها تامین شود و خودمان مزید بر علت نشویم تا تالابها به سمت خشکی سوق نیابند.
این پژوهشگر اظهار کرد: الان شرایط طبیعی به گونه‌ای که تالابها دارند به سمت خشکی سوق می‌یابند و اگر ما هم با سدسازی و مهار آب مانع رسیدن آب به تالابها شویم طبیعی است تالابها به شدت خشک شده و این فرصت را از دست خواهیم داد که تالابها را نجات دهیم.
*تالابها جان تازه‌ای بگیرند
خوشروان یادآور شد: باید ابتدا شرایط تالاب را بسنجیم که چه مشکلاتی سبب شده و گام دوم مهار کردن و کنترل عوامل کاری کنیم تالابها جان تازه‌ای بگیرند.
وی با اشاره به اینکه از سال ۱۹۴۰ تاثیر تغییرات اقلیمی را بر روی تالابها در منطقه خاورمیانه و منطقه شمال آفریقا داریم، اظهار کرد: بسیاری از تالابها در استان خوزستان کاملا خشک شدند که نشان می‌دهد تغییرات اقلیمی در این کمربند خشک زایی باعث از بین رفتن فرصت‌هایی شدند که تالابها ادامه حیات یا بقای خود را حفظ کرده و همین عامل موجب شده تالابها دچار کم‌آبی شوند، به همین دلیل اثرات تغییر آن اقلیمی به خوبی ملموس است به‌ویژه در نوار ساحلی خزر به خوبی در دریای خزر می‌بینیم که باتوجه به کاهش سطح تراز آب خزر و گرمایش زمین و کاهش بارندگی در حوضه آبریز موجب شده فرصت‌های مناسب برای رسیدن آب دریا به تالاب‌های ساحلی از دست رود و بسیاری از تالابها خشک شوند.
*فلات ایران؛ بهترین نقطه پایش تغییرات اقلیمی
این پژوهشگر با اعلام اینکه فلات ایران بهترین نقطه برای پایش تغییرات اقلیمی و تاثیر آن بر روی تالابها است که به خوبی می‌توان با گذر زمان این تاثیرپذیری را در محیط‌های تالابی رصد و بررسی کنیم،گفت: باتوجه به شرایط تغییرات اقلیمی و تاثیر آن بر روی سطح تراز آب دریای خزر برای تالاب‌های ساحلی رقم زده بهترین گزینه این است که اراضی مستحدثه تالابی یعنی اراضی که در اثر کاهش سطح تراز آب تالابها به‌صورت مناطق خشک باقی مانده به شدت مورد حفاظت قرار دهیم و از هرگونه دخل و تصرف در این اراضی جلوگیری کنیم؛ این تالابها ممکن است در فاز بعدی با تغییر شرایط اقلیمی و ایجاد شرایط مناسب برای فزایش سطح تراز آب دریا دوباره آبگیری و احیا شوند و به شرایط گذشته خود برگردند.
*ضرورت حفاظت از بستر و حریم تالابها
خوشروان یادآور شد: حفاظت از حد بستر و حریم تالابها و مناطقی که در اثر کاهش سطح تراز آب تالابها خارج شده یکی از کارهایی است که ارگان‌های اجرایی روی آن همت بگذارند و هرگونه دخل و تصرفی در آن مانع شوند.
به گزارش فارس، برای اینکه از فرصت‌های منابع آب موجود در منطقه بر روی تامین آب تالابها استفاده کنیم و در این راستا هم مردم و هم مسؤولان برنامه‌ریزی جدی داشته باشند تا تالابها بتوانند همانند گذشته کارکردهای زیست‌محیطی خود را همراه داشته باشند و با حفاظت از این میراث با ارزش گام های ارزشمندی برای حفاظت از تالابها بردارند.
پایان پیام/۸۶۰۳۴/م
منبع: فارس
کلیدواژه: پژوهشگر دریایی تالاب اکوسیستم گرمایش زمین کاهش سطح تراز آب خزر میانکاله استان مازندران سطح تراز آب دریای خزر کاهش سطح تراز آب تالاب های ساحلی تغییرات اقلیمی تالاب ها تالاب ها تالاب ها تالاب ها تالاب ها تالاب ها خشک شدن بر روی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۶۶۴۴۲۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
روستایی که سهم لک لک ها شد | لک لک هایی که روستاییان را مجبور به خانه سازی کردند
همشهری آنلاین زهرا رفیعی: رییس شورای روستای کپرجودکی در اینستاگرامش قصه لک‌لک جدید را منتشر می‌کند و از سراسر ایران دوستداران محیط زیست چند نفری هزینه ساخت خانه جدید را برعهه می‌گیرند و برایش به اندازه نیاز خرید مواد اولیه پول می‌ریزند. چند روز بعد آهنگر روستا که برادر رییس شورای روستاست، سفارش جدید را تحویل می‌دهد او نیز فقط پول آهن آشیانه لک‌لک را می‌گیرد و دستمزدش حال خوب لک‌لک‌هاست. لکلکها خانه‌دار که شوند دیگر تمام سال در روستا می‌مانند و فقط نسل جدید راهی زیستگاه‌های گرمتر می‌شوند. لکلکها به هوای تالابی به این منطقه می‌آیند که سالهاست برای زنده ماندن میان پساب شهر بروجرد و زهکش‌هایی که روستاییان برای کشت خیار و برنج زمین را خشک می‌کنند، در تقلاست. اهالی روستای کپرجودکی به عشق لکلکها سهم مراتع اجدادی خود را به تالاب بخشیدند و اجازه داده‌اند این زیستگاه برای سکونت لکلکها باقی بماند. جعفر کرمی‌پور رییس شورای روستای کپرجودکی در گفت و گو با همشهری از ترجیح عمده جوانان روستا می‌گوید که می‌خواهند «تالاب بیشه دالان برای لکلکها حفظ شود»
شب سیزده‌به‌در سال ۸۵ که زلزله ۶.۲ ریشتری آمد لانه‌های تنومند و قدیمی از روی درخت‌ها و سقف حمام روستا به زمین افتاد اما سیل ۱۳۹۸ برای روستای ما برکت آورد. تالاب پرآب شد و دو سال بعد از آن هم به لطف خدا، بارندگی خوب بود. از آن سال زادآوری لکلکها خیلی خوب شد. هر کدام سه تا جوجه را بزرگ کردند. لکلکها تمام سال اینجا ماندند و فقط بچه‌هایشان لانه را ترک کردند. سال بعد لکلکها بالغ به روستا برگشتند. عید ۱۴۰۱ به ناگهان، تمام تیرهای برق پر از لک‌لک شد. نمی‌دانستیم چطور به لک لکها کمک کنیم. تجربه‌ای نداشتیم. از دوستان محیط زیستی پرسیدیم آنها گفتند برخی لاستیک کهنه به سر تیر می‌اندازند. یک ساعت بعد از اینکه سر تیر چراغ برق لاستیک گذاشتیم لکلکها آمدند. آنها ده‌ها بار چوب آوردند و باد زد و لانه را خراب کرد. آقای کل‌نگری از فعالان محیط زیست اراک پیشنهاد داد که برایشان سبد آهنی بسازیم ولی برای این کار اداره برق باید همکاری کند و سیم‌های برق را از بالای دکل پایین‌تر بیاورد. آقای محمدعلی خسروی رییس اداره برق بروجرد با جان و دل پای کار آمد و با اینکه برایشان هزینه بر بود این کار را کردند. عید ۱۴۰۱ اولین آشیانه‌های آهنی را نصب کردیم. لکلکها تا ۵ روز سراغ ۷ عدد آشیانه آهنی نیامدند. فکر کردیم ایده خوبی نبوده است. اما یک روز صبح دیدم که در تمام لانه‌ها لک لک نشسته است. اما خشکسالی همان سال باعث شد لکلکها جوجه‌هایشان را از لانه بیرون بیندازند. بحمدالله در سال ۱۴۰۲ لکلکها ۲۳ لانه درست کردند و همه جوجه‌هایشان را نگه داشتند. هیچ تلفاتی هم نداشتیم چون تالاب خشک نبود. از ابتدای امسال تا الان با کمک خیرین و دوستداران محیط زیست ۶ لانه ساختیم. هر لک‌لکی که خانه بخواهد، چند روزی روی تیر چراغ مورد نظرش می‌نشیند. در واقع انگار به ما خبر می‌دهد و ما هم دست به کار می‌شویم. اهالی روستا به خنده به من می‌گویند بابای لکلکها، ولی کار اصلی را خیرین می‌کنند. به زودی ۴ لانه دیگر هم نصب خواهیم کرد.
وقتی در پیج اینستاگرام اعلام می‌کنم که می‌خواهیم برای کل‌لکی آشیانه بسازیم مردم به صورت مشارکتی هزینه ساخت لانه را پرداخت می‌کنند. افراد با نیت خیرات برای اموات پول ساخت را به دهیاری روستا می‌دهند. پارسال خواهر زوجی که سه شب بعد از شب عروسی‌شان در اثر گازگرفتگی فوت کردند، هزینه ساخت یک لانه را به نیت آنها پرداخت کرد. از بودجه دهیاری هم برای ساخت لانه استفاده می‌کنیم.
قبل از این لک لک ها لانه هایشان را کجا درست می کردند؟بزرگترهای ما می‌گویند که ده‌ها سال قبل این روستا لک‌لک‌های زیادی داشت. آنها درخت‌های بلند صنوبر و چنار لانه می‌ساختند. اما با خشکسالی برای دو دهه لکلکها از روستا رفتند. سال ۵۲ پدرم راهی حج شد. بهار آن سال یک جفت لک‌لک روی تیربرق جلوی خانه پدرم لانه ساخت. اهالی آن دو جفت را حاجی لک‌لک صدا می‌کردند. بعدها که لک لک ها دیدند کسی کارشان ندارد روی بام خانه‌ها هم لانه ساختند.
سال ۸۵ زلزله آمد و بسیاری از لانه‌ها خراب شد. تا پیش از آن لکلکها با سرما لانه‌هایشان را ترک می‌کردند و بهار برمی‌گشتند ولی چند سال بعد دیگر تمام سال اینجا هستند.
آیا لک لک ها تلفاتی هم دادند؟بزرگترین عامل تلف شدن لکلکها ترانس برقی بود که سالی ۱۲-۱۰ بال را به کشتن می‌داد. اداره برق همکاری کرد و ترانس نزدیک تالاب را عایق‌بندی کرد و الان تک و توک پرنده مرده ببینیم.
مصالح خانه لکلکها از چیست؟لکلکها با چوبهای خشکی که در بستر تالاب رشد می‌کند لانه می‌سازند. بعضی وقتها هم دیده‌ایم که از لانه همسایه‌شان چوب می‌دزدند. روی آسمان دعوا هم می‌کنند و بالهایشان را به هم می‌زنند. تا حالا لک‌لک‌های زخمی را هم با کمک فعالان محیط زیست تیمار هم کرده‌ایم.
از جمله این گونه‌ها می‌توان به گنجشک خانگی، گنجشک درختی، سار، دلیجه معمولی، جغد کوچک، سبزقبای اروپایی، دم‌جنبانک ابلق، دم‌سرخ سیاه، کلاغ گردن‌بور و گنجشک سینه‌سیاه اشاره کرد آیا گونه دیگری از پرندگان هم می‌آیند؟
لکلکها وقتی در دو حالت منقارشان را به هم می‌زنند. یکبار وقتی است که جفتشان به خانه می‌آیند و دیگری وقتی که احساس خطر کنند. اواسط پاییز تا اوایل زمستان چند جفت درنا به تالاب می‌آیند و وقتی می‌خواهند روی تیرهای برق بنشینند، لک‌لک ها با صدا آنها را دور می‌کنند. برای تالاب پرنده‌های مهاجر مثل اگرت و حواصیل و ... می‌آیند.
شغل اهالی روستاهای مجاور با اهالی کپرجودکی فرق می‌کند؟شغل ما هم دامداری و کشاورزی است. ولی ما تصمیم گرفته‌ایم که در اراضی تالابی روستا کشاورزی نکنیم. قسمت‌هایی از تالاب در فصول گرم خشک می‌شود در دهه ۴۰ این زمینهای بین ۶ روستای اطراف تالاب صرفا برای دامداری و حصیربافی تقسیم شد. از دهه ۸۰ روستاییان مراتع را تغییر کاربری دادند. از سال ۱۴۰۱ با بالا رفتن قیمت‌ها، اهالی روستاهای اطراف علاوه بر برنج، خیار هم کاشتند. اما ما اهالی روستای کپرجودکی تصمیم گرفتیم که بگذاریم تالاب برای حیات وحش منطقه باقی بماند. ادعای روستاییان اطراف تالاب این است که فقیرند و به پول خیار و برنج نیاز دارند. در حالی که این زمین‌ها از دهه ۴۰ در اختیار کسانی بوده که دام‌های زیاد داشته‌اند. اهالی کم بضاعت روستاهای اطراف زمینی ندارند که بخواهند بکارند و سود کنند.
سال‌ها قبل اهالی روستاها با دامداری و نی‌بری امرار معاش می‌کردند و سالانه ۵ تن بیشتر گندم نمی‌توانستند برداشت کنند. اما از زمان تغییر کاربری اراضی تالابی اوضاع تغییر کرده است. تا آنجا که می دانم یکی از روستاها ۴-۳ میلیارد تومان با گران شدن قیمت خیار درآمد داشته است. ما اهالی روستای کپرجودکی ترجیح می‌دهیم درآمد روستا از گردشگرانی باشد که برای دیدن طبیعت و لکلکها به اینجا می‌آیند. دو سال پیش که شروع کردیم به ساختن لانه برای لکلکها با کمک چند راهنمای گردشگری از مردم خواستیم به روستا بیایند. فکر می‌کردیم حدود ۱۵۰-۱۰۰ نفر مهمان داشته باشیم. از همسرم خواستم کمی آش و نان بپزد. استقبال خیلی خوب بود. حدود ۵۰۰ نفر آمدند ولی ما آماده نبودیم. به نظر ما اگر سازمان‌های گردشگری، محیطزیست و استانداری حمایت کند. مثلا روستایمان را سنگ‌فرش کنند، وام بدهند روستا را برای حضور گردشگر آماده کنیم تا از طریق گردشگر اشتغالزایی کنیم و جوان‌هایمان از روستا نروند.
کد خبر 847871 منبع: روزنامه همشهری برچسب‌ها وزارت میراث فرهنگی و گردشگری حیوانات - حیات وحش سفر - گردشگری حیوانات - انقراض گونه‌ها سازمان حفاظت محیط زیست محیط زیست ایران
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است